Có hàng chục phương pháp lập dàn ý mà bạn có thể lựa chọn, nhưng mỗi phương pháp thường chỉ phù hợp với một số nhà văn và không phù hợp với những người khác. Vì vậy, để tìm được phương pháp lập dàn ý phù hợp với mỗi nhà văn không phải một nhiệm vụ đơn giản.
Bản phác thảo là công cụ quan trọng để nhà văn biên soạn ra bản nháp đầu tiên tốt hơn. Vì vậy, hãy xem xét những khó khăn mà bạn thường gặp phải soạn thảo câu chuyện của mình. Bạn có thường bị mắc kẹt ở giữa mớ hỗn độn hoặc đấu tranh để kết thúc cốt truyện của mình không? Bạn có thấy mình thường xuyên bắt đầu lại bản nháp của mình hoặc cảm thấy nhàm chán với câu chuyện mình đang kể không?
Nếu phương pháp phác thảo mà bạn đã chọn giúp bạn vượt qua những khó khăn mà bạn thường gặp phải, xin chúc mừng bạn và đó chính là phương pháp mà bạn đang tìm. Một số nhà văn thậm chí có thể không cần dàn ý, thay vào đó, họ thích làm việc trên bản nháp số 0 – hay còn gọi là bản nháp khám phá . Dù trên thực tế, nếu có một bản phác thảo sẽ giúp họ soạn thảo những bản nháp đầu tiên tốt hơn.
Bốn phương pháp phác thảo phổ biến…
Có nhiều phương pháp phác thảo câu chuyện khác nhau, và dưới đây là phân tích ngắn gọn về 4 phương pháp được sử dụng phổ biến nhất:
Tóm tắt câu chuyện
Nhiều người viết nhận thấy rằng việc tạo ra một bản tóm tắt từ một đến hai trang mang lại sự cân bằng hoàn hảo về cấu trúc và tính linh hoạt trong dàn ý. Một bản tóm tắt truyền thống bao gồm tất cả các nhịp chính của một câu chuyện — cái móc, tình tiết kích động, các điểm chính của cốt truyện, điểm giữa, trình tự cao trào và cách giải quyết — mà không đi sâu đến mức làm cho quá trình phác thảo biến thành biên soạn.
Nếu bạn khao khát khám phá một cách sáng tạo bản nháp nhưng biết rằng việc viết mà không có bất kỳ dàn ý nào sẽ chỉ khiến bạn lạc lối hoặc choáng ngợp, thì việc sử dụng bản tóm tắt có thể là lựa chọn phù hợp với bạn. Tìm hiểu làm thế nào để viết một bản tóm tắt bằng cách nhấn vào đây.
Phác thảo chi tiết
Bạn cần nhiều sự giúp đỡ nhất có thể khi soạn thảo? Đừng ngại tạo dàn ý chuyên sâu để tóm tắt từng chương hoặc từng cảnh riêng lẻ trong cuốn sách của bạn.
Là một người không thích biên soạn và thích tạo ra bản nháp thô càng nhanh càng tốt, việc tạo một dàn ý chuyên sâu đã tỏ ra cực kỳ hữu ích đối với tôi. Và khi tôi nói chuyên sâu, ý tôi là chuyên sâu . Bản phác thảo gần đây nhất của tôi gói gọn trong một con số khổng lồ 10.460 từ.
Phương pháp bông tuyết
Được tạo bởi Randy Ingermanson, Phương pháp Bông tuyết là một phương pháp phác thảo cực kỳ phổ biến giúp bạn mở rộng ý tưởng câu chuyện của mình từng chút một cho đến khi bạn không chỉ tạo ra một phác thảo về cốt truyện của câu chuyện mà còn hiểu rõ hơn về các nhân vật, bối cảnh, chủ đề của mình , và nhiều hơn nữa.
Cá nhân tôi chưa thử phương pháp này vì tôi đã phát hiện ra một phương pháp lập dàn ý phù hợp với quá trình sáng tạo của mình, nhưng với số lượng nhà văn thích phương pháp này, tôi hoàn toàn nghĩ rằng nó nên được xem xét. Tìm hiểu thêm bằng cách nhấp vào đây.
Phương pháp Bookend
Nếu bạn thích có nhiều khoảng trống khi soạn thảo, có thể bạn sẽ thích phương pháp chặn sách, trong đó bạn “chặn” cuốn tiểu thuyết của mình bằng cách vạch ra nơi bạn muốn câu chuyện của mình bắt đầu và kết thúc trong khi chọn khám phá hành trình từ Điểm A đến Điểm B trong bản nháp.
Để sử dụng phương pháp này một cách hiệu quả, bạn cần hiểu rõ về thể loại câu chuyện mà mình muốn kể. Hãy dành thời gian để xác định tiền đề cho câu chuyện của bạn, như đã thảo luận trong phần bên dưới, trước khi bắt đầu. Với tiền đề đã được xác định, bạn sẽ có đủ thông tin để vạch ra cách trình bày và giải pháp cho câu chuyện của mình trong khi vẫn giữ quyền tự do thực hiện một khám phá nhỏ ở giữa.
Mẹo phác thảo câu chuyện của bạn
Lập dàn ý không phải là bước đầu tiên bạn thực hiện để viết câu chuyện của mình. Việc khám phá và xác định các yếu tố sau đây trước khi bắt đầu có thể giúp bạn dễ dàng vượt qua quá trình phác thảo câu chuyện của mình.
Xác định tiền đề
Tiền đề của một câu chuyện thường là một đoạn văn ngắn trả lời tất cả các câu hỏi cốt lõi sau:
- Ai là nhân vật chính?
- Mục tiêu của họ là gì?
- Kế hoạch đạt được mục tiêu của họ là gì?
- Thảm họa nào sẽ khiến nhân vật chính của bạn mất thăng bằng?
- Ai hoặc cái gì sẽ chống lại họ?
- Xung đột cốt lõi là gì?
Xác định câu trả lời cho những câu hỏi này trước khi lập dàn ý có thể giúp bạn vạch ra một sự hiểu biết sâu sắc về những bước mà nhân vật chính và nhân vật phản diện của bạn sẽ thực hiện, do đó làm cho quá trình xác định các điểm cốt truyện của câu chuyện trở nên đơn giản hơn rất nhiều.
Nếu bạn cần một ví dụ? Đây là tiền đề câu chuyện hiện tại của tôi, Lady Legacy: "Sau khi hoàn thành khóa đào tạo y tế, người chữa bệnh đầy tham vọng Clíana Godtric (nhân vật chính) bắt đầu trở thành một bác sĩ nổi tiếng thế giới bằng cách kiếm được hoa hồng tại triều đình (mục tiêu) .
Nhưng khi bệnh nhân nổi bật đầu tiên của cô chết một cách bí ẩn trong sự chăm sóc của cô (thảm họa) , Clíana phải cứu vãn di sản của mình bằng cách hàn gắn trái tim của một hoàng tử đau buồn, dập tắt những nghi ngờ ( xung đột bên ngoài cốt lõi) của người bạn đồng hành mê tín của anh ta (đối lập) và tìm ra chữa trị cho một sức mạnh kỳ lạ và chết chóc bén rễ bên trong cô ấy (xung đột nội tâm cốt lõi) ."Sử dụng tiền đề này, tôi có thể dễ dàng vạch ra các bước Clíana sẽ thực hiện để đạt được mục tiêu của mình, những xung đột cốt lõi sẽ ảnh hưởng như thế nào đến các vòng cung bên trong và bên ngoài của câu chuyện, cũng như cách nhân vật phản diện sẽ làm suy yếu cuộc chiến của Clíana để đạt được di sản của mình.
Xác định khuân khổ và cấu trúc phù hợp
Với tiền đề của bạn được vạch ra, đã đến lúc xem xét cách bạn sẽ định hình câu chuyện của mình. Đây có phải là một câu chuyện được kể tốt nhất theo một quan điểm tuyến tính duy nhất hay một khuôn khổ khác sẽ giúp câu chuyện của bạn diễn ra tốt hơn?
Nếu bạn có một khuôn khổ rõ ràng trong đầu, thì bạn có thể tìm kiếm cấu trúc câu chuyện sẽ giúp bạn vạch ra các nhịp chính của câu chuyện một cách tốt nhất. Ví dụ về cấu trúc câu chuyện phổ biến bao gồm:
Làm việc với cấu trúc câu chuyện cho phép bạn tạo cảm giác nhịp độ mạnh mẽ và phát triển nhịp điệu kể chuyện mạnh mẽ sẽ mang lại cho câu chuyện của bạn cảm giác có cốt truyện thuần thục.
Xác định nhân vật của bạn
Nhân vật thúc đẩy cốt truyện. Điều đó không có nghĩa là tất cả các cốt truyện đều do nhân vật điều khiển; nhiều người thực sự tập trung vào hành trình bên ngoài hơn là hành trình bên trong. Nhưng chính hành động của các nhân vật sẽ xác định hướng đi tiếp theo của cốt truyện và bạn không thể biết rõ nhân vật của mình sẽ thực hiện hành động gì nếu bạn không biết nhân vật của mình trước tiên.
Trước khi phác thảo câu chuyện của bạn, tôi khuyên bạn nên tìm hiểu càng nhiều về các nhân vật chính trong câu chuyện của bạn — nhân vật chính, nhân vật phản diện và bất kỳ nhân vật phụ chính nào — càng tốt. Nếu bất kỳ nhân vật nào ảnh hưởng đến cốt truyện của bạn một cách nổi bật, hãy dành thời gian để hiểu họ là ai trước tiên.
