Bạn có dễ bị phân tâm bởi những ý tưởng câu chuyện mới không?
Có một lý do khiến tôi mất hơn hai năm để hoàn thành bản thảo cuốn tiểu thuyết đầu tiên của mình, và lý do đó là Cái bẫy vòng lặp ý tưởng mới. Cứ vài nghìn từ trong cuốn sách của mình, tôi lại nghĩ ra một cách mới để kể cùng một câu chuyện và loại bỏ mọi thứ tôi đã viết để bắt đầu lại từ đầu, tôi tin chắc rằng ý tưởng mới của tôi tốt hơn ý tưởng trước đó.
Nếu bạn thường thấy mình bị cám dỗ bởi những ý tưởng mới (và thường không hoàn thành được bản thảo vì điều này), thì hôm nay là ngày để bạn phá vỡ vòng luẩn quẩn đó. Hãy nói về cách chúng ta có thể lọc những ý tưởng mới phiền phức để tìm trọng tâm tốt hơn trong cuộc sống viết lách của chúng ta.
Tại sao chúng ta rơi vào cái bẫy?
Ở thế giới Phương Tây, chúng ta lý tưởng hóa vì nghệ thuật chúng ta phải hy sinh tất cả. Chúng tôi phải chịu đau khổ vì công việc của mình, bị tra tấn bởi những nàng thơ vắng mặt và những khối dữ liệu cứng đầu cho đến khi cuối cùng những kiệt tác của chúng tôi hiện ra từ đống đổ nát của sự sáng tạo đầy nhiệt huyết. Nhưng đây không phải là cách đa số các nghệ sĩ sáng tạo.
Nghệ thuật – và nói rộng ra là viết lách – là một công việc khó khăn. Đó là sự thật. Nhưng hầu hết các nhà văn thành công không tạo ra những câu chuyện chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần. Họ làm việc với sự nhất quán có thể đo lường được, nhận ra giá trị của sự chậm rãi và ổn định trong việc đưa ý tưởng của họ vào cuộc sống.
Nhưng vì việc biến sóng não thành sách không phải là công việc vui vẻ, nên chúng ta rất dễ bị phân tâm bởi những ý tưởng mới. Theo cách đó, những ý tưởng mới cám dỗ chúng ta thực hiện nó với niềm tin rằng thực hiện ý tưởng mới chúng ta sẽ cảm thấy thú vị và vui vẻ hơn.
Và cũng bởi vì chúng ta đã đọc được những câu chuyện sai lầm về sự sáng tạo cuồng nhiệt; nên chúng ta cho rằng ý tưởng câu chuyện mới của họ vốn dĩ phải có giá trị hơn bản thảo mà họ đang cố gắng hoàn thành. Và thế là vòng lặp mới bắt đầu. Lý do chính là niềm tin rằng các tác phẩm dở dang của chúng ta không đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng. Vì vậy, làm thế nào để chúng ta phá vỡ vòng lặp này?
Cái bẫy vòng lặp ý tưởng mới là một căn bệnh phổ biến của hầu hết các nhà văn. Nếu bạn thường xuyên muốn viết lại câu chuyện từ đầu, việc đó hoàn toàn bình thường và không liên quan gì đến năng lực của bạn. Vì cái bẫy vòng lặp ý tưởng mới rất nguy hiểm nên bạn phải huấn luyện bộ não của mình ngăn chặn nó hiệu quả và ngay lập tức.
Chúng ta nên làm gì với những ý tưởng mới
Nếu những ý tưởng mới không phải là loài gây hại, thì chúng là gì? Tôi xin lỗi vì đã lạm dụng phép ẩn dụ trong bài viết này, nhưng hãy kiên trì. Những ý tưởng mới phá bĩnh quá trình viết của bạn, nhưng trên thực tế, chúng là hạt giống cho trí tưởng tượng của chúng ta. Chúng hứa hẹn những kết quả vĩ đại, nhưng nếu chúng ta trồng chúng quá sớm, rất có thể chúng sẽ mọc lên để bóp nghẹt công việc chúng ta đang làm.
Vì vậy, chúng ta cần lưu trữ hạt giống của mình cho đến mùa gieo trồng thích hợp, nuôi dưỡng trí tưởng tượng của chúng ta trong khi cắt tỉa đầu ra của chúng. Làm thế nào một nhà văn lưu trữ những ý tưởng mới để sử dụng sau này? Giống như nhiều phần của quá trình viết, không có cách làm nào phù hợp với tất cả mọi người. Cá nhân tôi giữ một tệp đặc biệt trên máy tính của mình, nơi chứa tất cả các ý tưởng mới xuất hiện đã từng xuất hiện trong đầu tôi.
Nếu tôi nảy ra bất kỳ chi tiết nào về những ý tưởng này trong thời gian rảnh rỗi, tôi sẽ không ngần ngại thêm thông tin đó vào tệp đặc biệt của mình. Một lần nữa, sẽ rất lãng phí nếu chúng ta dập tắt những hạt giống sáng tạo của mình. Điều đó nói rằng, tôi cũng chống lại sự thôi thúc tích cực nghiên cứu hoặc viết trước những ý tưởng mới này theo bất kỳ cách nào. Tôi đã có một câu chuyện để viết và tôi nhận ra giá trị của việc tôn vinh điều đó.
Nói về điều này, nếu tôi gợi ra một ý tưởng liên quan đến dự án viết lách hiện tại của mình, tôi sẽ không bắt tay ngay vào hành động. Thay vào đó, tôi nghiền ngẫm ý tưởng đó trong vài ngày hoặc vài tuần, có lẽ vạch ra những hướng đi mới nếu tôi cảm thấy ý tưởng đó đáng để theo đuổi. Nhưng cuối cùng, tôi luôn đảm bảo cân nhắc kỹ lưỡng sự thay đổi trước khi viết bất cứ một từ nào theo hướng đó.
Làm thế nào để giữ tập trung
Thật không may, những phiền nhiễu sẽ không biến mất ngay khi bạn quyết định có chủ ý về việc loại bỏ ý tưởng mới. Nếu nàng thơ của bạn vẫn còn sống và hoạt động, thì không thể loại bỏ nó trừ khi bạn muốn giết chết sự sáng tạo của mình trong quá trình này. Và vì vậy, điều quan trọng là phải nhận ra rằng việc đẩy lùi sự phân tâm vào lề đường không phải là mục tiêu chính của bạn.
Thay vào đó, chúng ta phải học cách tìm ra sự tập trung chậm rãi và ổn định để biến người viết thành tác giả. Tôi chỉ bắt đầu rèn luyện ý chí sắt đá khi nhận ra rằng quá trình viết rất khó khăn. Nếu bạn không thích một giai đoạn nào đó trong quá trình viết cũng không sao, vì bạn không phải là người đầu tiên không thích quá trình viết. Điều quan trọng là bạn nhận ra quá trình viết rất khó khăn và tìm ra cách tốt nhất để hoàn thành công việc đó.
Nếu năng lực làm việc không mệt mỏi không có trong DNA của bạn thì đây là một số mẹo để tìm lại sự tập trung càng sớm càng tốt:
Mẹo số 1: Tìm hiểu tiết viết văn trong thời khóa biểu của bạn
Nếu bạn muốn viết với bất kỳ sự tập trung nào, bạn cần ưu tiên viết lách trong cuộc sống của mình. Điều này không có nghĩa là bạn phải bỏ mọi thứ để xây dựng thói quen viết hàng ngày. Duy trì sự tập trung trong thời gian dài có giá trị hơn nhiều so với việc duy trì thói quen viết hàng ngày.
Tìm ra lịch trình hàng tuần của bạn trông như thế nào. Không phải là phiên bản lý tưởng, mà là thực tế. Sau đó tìm kiếm các khoảng thời gian viết hiện có sẵn cho bạn. Nếu bạn không thấy có bất kỳ khoảng không thời gian nào thì hãy nhìn lại lịch trình của mình. Có thể, bạn sẽ rất ngạc nhiên khi biết thời gian của mình đang trôi đi đâu và về đâu.
Mẹo số 2: Khám phá các thủ thuật giúp duy trì động lực
Gần như mọi nhà văn mà tôi biết đều phải đối mặt với sự kháng cự khi ngồi viết. Trang giấy trắng có thể là một thứ đáng sợ, chưa kể đến một bản thảo dài 80.000 từ cần chỉnh sửa. Nếu bạn đang vật lộn để vượt qua rào cản ban đầu đó, thì đã đến lúc sử dụng một hoặc hai thủ thuật tạo động lực. Dưới đây là một số ý tưởng nhanh:
- Hãy thử viết các bài chạy nước rút, đặt đồng hồ hẹn giờ mười, hai mươi hoặc ba mươi phút và làm việc cho đến khi nó kêu.
- Làm việc ở mức tối thiểu trong phiên, chẳng hạn như mười phút hoặc 200 từ được viết. Nếu bạn tìm thấy chưa hoàn thành thì hãy tiếp tục!
- Đặt mục tiêu cho buổi viết của bạn, sau đó sử dụng hệ thống khen thưởng hoặc trừng phạt. Nếu bạn hoàn thành công việc của mình, hãy tự thưởng cho mình vì đã hoàn thành tốt công việc. Nếu không, hãy bỏ qua phần thưởng hoặc tự cho mình một “hình phạt”. Ví dụ, chống đẩy.
- Hãy thử tìm hiểu sâu hơn về gốc rễ của sự trì hoãn của bạn để tìm ra điểm áp lực động lực phù hợp.
Mẹo số 3: Tự chịu trách nhiệm
Một yếu tố quan trọng của chủ ý là trách nhiệm giải trình. Nếu bạn không tuân thủ các mục tiêu đã đặt ra, bạn sẽ không thấy được những thay đổi tích cực mà mình mong muốn. Đối với một số người, tự chịu trách nhiệm là đủ.
Tuy nhiên, nếu bạn không giỏi trong việc tôn trọng ý định của mình, thì đã đến lúc lôi kéo những người khác tham gia. Liên hệ với một người bạn hỗ trợ hoặc thành viên gia đình có thể là một mẹo nhỏ, nhưng tôi cũng khuyên bạn nên tham gia vào cộng đồng viết lách. Nói chuyện với các nhà văn khác sẽ khích lệ công việc của bạn hơn bất kỳ phương pháp nào.
Mặc dù những ý tưởng mới của bạn sẽ không sớm biến mất, nhưng tôi hy vọng bạn đã nhận ra giá trị của việc mài giũa sự tập trung của mình với tư cách là một nhà văn. Bằng cách sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các dự án hiện tại, lọc ra những cốt truyện rắc rối đó, và xây dựng quyết tâm giúp bạn viết chậm rãi và đều đặn, tôi tin chắc rằng bạn sẽ hoàn thành cuốn tiểu thuyết của mình nhanh chóng.